28 mrt 2021

Zichem-Scherpenheuvel

door Patvcvl2 | geplaatst in: 2021, Wandelsport | 0

Wandeling in het spoor van Ernest Claes’ Witte van Zichem, met start aan de basiliek van Scherpenheuvel door het glooiende landschap van het Hageland en langs Zichem

De Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel is een basiliek gelegen op het grondgebied van de Scherpenheuvel-Zichemse deelgemeente Scherpenheuvel in België. Het oord is 's lands belangrijkste bedevaartsoord. Scherpenheuvel was lange tijd slechts een gehucht van Zichem en werd door de toeloop van bedevaarders belangrijker dan Zichem. Het kreeg in 1605 stadsrechten en grachten en tegelijkertijd ook een grondplan in de vorm van een zevenpuntige ster met de basiliek in het centrum. Het gebouw is een van de oudste koepelkerken in de Lage Landen en werd ingewijd in 1627 door de aartsbisschop van Mechelen, Jacobus Boonen. De kerk werd tot basiliek verheven in 1922 en is sinds 1952 een beschermd monument. Ze werd gebouwd op initiatief van en betaald door de aartshertogen Albrecht van Oostenrijk en Isabella. Zij verbleven vlak tegenover de basiliek in het nog bestaande huis het Gulden Vlies tijdens hun bezoeken aan Scherpenheuvel. Bij de inwijding offerde Isabella juwelen op de altaartrappen. Ze wilde hiermee aantonen dat aardse goederen niet het belangrijkst zijn. De architect van de bouwwerken was Wenceslas Coeberger; hij koos voor een basiliek in de vorm van een zevenster, een symbool voor de zeven vreugden en zeven smarten van Maria. De bouw gebeurde onder leiding van Judocus Bouckaert, proost van de bedevaartsplaats en later bisschop van Ieper. Het schilderij boven het hoofdaltaar en zes andere schilderijen zijn van Theodoor Van Loon (Vlaamse Meesters in Situ) De koepel heeft geen lichtopeningen en is met lood afgedicht. Hij is versierd met 298 zevenpuntige vergulde sterren. De zijkapellen zijn opgetrokken in ijzerzandsteen die in het nabijgelegen Langdorp werd gedolven. De vierkante toren, met een beiaard van 49 klokken, is gebouwd uit zandsteen. De lantaarn (bovenste verdieping) kon pas worden gebouwd na een gift van Filips IV van Spanje. De toren is voorzien van een trap aan de binnenzijde. Hij werd in 1859 hersteld van de schade opgelopen door het naar beneden gooien van de door Franse revolutionairen verbrijzelde klokken. Op 15 mei 2011 werd tijdens een misviering een door paus Benedictus XVI geschonken Gouden Roos ereteken aan de basiliek overhandigd.

Ter gelegenheid van 100 jaar Ernest Claes, werd een beeld ontworpen door de kunstenaar T. Frantzen. Dit monument werd afgewerkt en ingehuldigd in 1985. Naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de geboorte van de schrijver van onder meer De Witte, werd hij vereeuwigd met dit bronzen beeld dat voor de kerk op het kerkplein werd geplaatst. Kunstenaar Frantzen maakte gebruik van Claes’ meest populaire verhaal over de ondeugende bengel en creëerde een waarheidsgetrouw beeld van de bekendste inwoner ooit met op zijn schouder de immer populaire ‘Witte’.

De Sint-Eustachiuskerk Zichem is de parochiekerk van Zichem. Op het plein ervoor staat het standbeeld van Ernest Claes met op zijn schouders De Witte het hoofdpersonage uit De Witte van Zichem. De kerk bezit een zeldzaam altaarstuk van de Antwerpse schilder Jan Mandijn. Bijzonder zijn ook de gotische brandglasramen van het koor. Op basis van een wapenschild is het Kruisigingsraam te dateren in 1386-1398, waarmee het gaat om het oudste in situ bewaarde glas-in-lood van de Lage Landen.

De bekende kiosk van Zichem, gelegen in het midden van het centrum, werd in de jaren dertig opgetrokken in cementrustiek. De borstweringen en de kolommen werden kunstig uitgewerkt als knoestige bomen. Het dak werd uitgewerkt met leien. Op het dak staat een vergulde lier. De kiosk is toegankelijk via een steektrap met gebogen randen.

Obeliskvormig oorlogsmonument gewijd aan gesneuvelden van de Eerste (en later ook Tweede) Wereldoorlog. Daterend van 1920, ontworpen door Charles van Eyck. Gelegen in perkje met hek rond. Breukstenen sokkel waarop obelisk, alles in breuksteen met blauwe hardstenen profileringen. Tegen obelisk gezeten vrouwenfiguur met lauwerkrans en veer in de handen. Op de obelisk marmeren gedenkplaten met de namen van gesneuvelden.

De Maagdentoren in Zichem is een Donjon, een versterkte toren uit de 14e eeuw van 26 meter hoog, een doormeter van 15 meter en muren van meer dan 4 meter.

Schilderij boven het hoofdaltaaar

Geef een reactie Antwoord annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.